Woord vooraf
We hebben ook deze reis voornamelijk op campings overnacht. Nu is dit als je zo vroeg op reis gaat niet altijd mogelijk. Er zijn zeker in Frankrijk veel campings die nog niet geopend zijn. We hebben zelfs campings gezien waar je maar zes weken per jaar terecht kunt. Dus pas vanaf half juni.
Wat wij gedaan hebben is maximaal twee fiets dagen vooruit kijken en verder alles zoveel mogelijk zijn beloop laten. Dit geeft je rust tijdens je fietstocht en laten we eerlijk zijn er is altijd wel ergens een plaats om te overnachten. In Frankrijk zijn er veel gemeente (municipal) campings en die zijn gewoon goed en betaalbaar, we hebben vaak op dit soort campings gestaan.
Ook in Spanje is het niet altijd mogelijk om op een camping te overnachten, maar er zijn meer dan voldoende Albergue’s waar je met je pelgrim pas voor een paar centen kunt overnachten. Er is hier vaak ook gelegenheid waar je je eigen maaltijd kunt bereiden. Je slaapt wel op slaapzalen, maar dat is voor ons geen probleem geweest.
De websites van de campings zijn 08 maart 2022 geverifieerd.
Nederland
Wanneperveen

De eerste camping en gelukkig direct mooi zonnig weer. De camping ligt in het dorp Wanneperveen en is aangesloten bij de VeKaBo. De ontvangst op mini camping “Oltenbarg” is vriendelijk. Het sanitair is goed en de plaatsen op het kampeerveld zijn voldoende ruim. Er is een ruimte aanwezig waar je droog kunt zitten, eten of je natte kleding drogen als je dit zou willen. De camping ligt midden in het natuur gebied de "Wieden".
Prima camping voor fietsers en wandelaars.
Garderen
Camping "De Boerenzwaluw" in Garderen. Ruime SVR boerencamping waar we ook weer vriendelijk werden ontvangen. Na een koude natte dag is het heerlijk om onder een warme douche te staan met vloerverwarming.
Het sanitair gebouw is modern. Ook op deze camping is een ruimte waar je zou kunnen zitten als je dit wilt. De plaatsen zijn ruim bemeten. De camping is ingericht voor voornamelijk caravans. Dit is te zien aan de betegelde plaatsen. Je kunt hier niet je tent opzetten, zodat je voor je plaats moet staan. Dit is voor één nacht geen probleem.
Plezierige rustige camping.

België
Viersel.
Onze eerste camping is België is niet bepaald een topper. De camping in Viersel ligt ongunstig tussen een kanaal en een drukke weg onderaan een brug. Het kampeerveld is klein, maar voldoende ruim voor ons. Het sanitair is zeker aan vervanging toe, het is oud en vervallen. Het is wel schoon. Voor fietsers overleeft deze camping, omdat er niets anders in de buurt is.
Zorg dat je zelfvoorzienend bent, want er is niets te koop. Wij waren er op donderdag en ook de kleine buurt super was gesloten. De camping heeft geen website.
Geen aanrader, maar bij gebrek aan beter!
Geraadsbergen.
Camping "De Gavers" in Geraadsbergen is redelijk groot. Het trekkersveld ligt achter de receptie met vlakbij het sanitair dat modern is. Er is een kampwinkel die in het hoogseizoen iedere dag open is. In het voor en na seizoen is de winkel alleen in het weekend open. Op het moment dat wij er waren werd de winkel net ingericht en zou de volgende dag voor het eerst dit seizoen open gaan.
De camping is wel groot, maar door de besloten ligging van het trekkersveld is het wel rustig.

Net over de grens met in Rumegies ligt camping Le Petit Clos. Dat is ook precies wat het is, klein en gemoedelijk en rustig. Wij stonden op een kleine gezellige beschutte plaats. Het sanitair is schoon, maar wel gedateerd.
De eigenaar is erg vriendelijk en behulpzaam. Voor fietsers en wandelaars een prima camping.
Honnecourt "l'Escaut"
Camping l’Escaut in Honnecourt is een verhaal apart. Sanitair is matig, de snackbar met de befaamde kip is niet meer aanwezig en op het moment dat ik dit schrijf is de website ook niet meer in de lucht.
Toen wij er arriveerden was er een andere beheerder. Het schijnt een Municipal, dus gemeente camping te zijn. Er was meer dan voldoende plaats en we konden gaan staan waar we wilden. Wel had wat ons betreft het gras wel eens gemaaid kunnen worden. Het onderhoud was over het algemeen wat achterstallig.
Des ondank hebben we het er wel gezellig gehad, maar als je op een stevige warme hap rekent, dan kom je bedrogen uit. Zelf koken op een kleine snack als er iemand bereid is om de snackbar te bedienen.
"Ourscamp"
Ourscamp, dit is een verhaal apart. Geen camping, maar je kunt hier kamperen in de tuin bij een abdij wat door de paters zelf wordt gerestaureerd. Het sanitair is ver van het kampeerveld in de tuin, maar met deze ervaring geen enkel probleem. Je kampeert eigenlijk in een soort openlucht museum. We worden uit genodigd voor de mis, maar dat slaan we maar over. De kosten bepaal je zelf, je kunt een vrije gift door een brievenbus gooien en dat wordt weer gebruikt om het klooster in stand te houden. Dit is wel een van onze meest bijzondere kampeer ervaringen die we tot nu toe hebben mee gemaakt.

Goussonville "Canada"

Camping Canada in Goussonville. In het boekje van Clemens Sweerman staat dat er niet veel fietsersplaatsen zouden zijn. Dat moeten wij weerleggen. Er is een ruim trekkersveld met overkapping en toilet gebouw. De camping is groot, maar één van de weinige die open is langs de route in dit gebied. De camping is ingericht als het oude Amerikaanse westen. Dus indianen, blokhutten, kampvuurplaatsen enz. Op het moment dat wij er waren was het rustig op de camping, maar ik kan me voorstellen als de camping vol is dat het een stuk rumoeriger is. Al met al een prima camping, maar wel groot.
De gemeente camping “Bord de l’Eure” is ruim en er zijn veel plaatse voor tenten. Het sanitair is modern en schoon. Er is een cafetaria waar je een eenvoudige maaltijd kunt bestellen en een kleine kamp winkel bij de receptie. Chartres wordt bezocht door veel Nederlanders. Het is ook een camping op de route naar Santiago waar de meeste pelgrims een rustdag inlassen om de stad te bekijken, te wassen enz. Voor ons was het ook de eerste rustdag.
Cloyes-sur-Loir "Parc des Loisirs".
De camping staat te boek als een vier sterren camping. Geen idee waar deze waarde vandaan komt. Er is een groot trekkersveld en in tegenstelling tot deinformatie is de prijs redelijk. De camping is aan het riviertje de Loir gelegen. De attracties zijn aan het water gesitueerd, zodat je er op het kampeerveld geen last van hebt. In de periode dat wij er waren was alles verder gesloten. Het restaurant was voor ons ook dicht in verband met een bruiloft. Sanitair prima schoon en ruim voldoende. Buiten het grote kampeerveld staan er veel sta caravans.
Château-Renault municipal "de Vauchevrier".
De camping in Château-Renault "municipal de Vauchevrier" voldoet niet aan de verwachting. We hadden onderweg min of meer bedacht als het met de afstanden die we fietsen uit komt gaan we naar deze camping. De naam doet namelijk vermoeden dat de camping bij een Château ligt. Dit is dus verre van waar. Het is een gemeente camping, die niet heel erg goed is onderhouden. Er zijn veel kampeerveldjes en er is ruimte meer dan voldoende. Het sanitair is goed en meer hebben we eigenlijk ook niet nodig. Winkels zijn er niet in de buurt en op de camping is verder niets te verkrijgen. De prijs is naar de waarde, dus wel goedkoop.
Veigné municipal "La Plage".
"La Nouvelle Plage" is een gemeente camping met alleen maar kampeerplaatsen en geen vaste plaatsen. Ook deze camping echt is nog niet echt open. Het water was nog niet warm (keertje onder de koude douche). Toiletten zijn redelijk, een soort ouderwetse zwembad hokjes, dus half buiten. Het is een drie sterren camping volgens de boekjes, maar het houd met één ster wel goed op. Gelukkig betaal je wel voor één ster. De camping is wel rustig en dat is uit eindelijk wat je als fietser graag wilt. Een rustige nacht. Het dorp is een paar honderd meter lopen.

St-Cyr "Le Lac"
Camping "Le Lac" is luxe en goedkoop. We kregen een stempel en pelgrimskorting. Prima camping met veel Nederlandse gasten. Je zit met de auto niet ver van Poitiers. Als je langer wilt blijven is dit een aanrader. Camping heeft een redelijke grote winkel en een restaurant. Het is een echte gezins camping.
Surin

Dit is een naturalis camping in de middel of no ware. We waren al even aan het zoeken om te kunnen overnachten en dit was het dan. Het is een soort boerderij camping met ezels naast je tent. (niet te dicht bij het hek kamperen, anders vreten ze je tent op.) Het is voor één nacht en dat is maar goed ook. Het is verre weg de smerigste kampeerplaats die we deze reis hebben aangedaan en het geld niet waard. Bij gebrek aan beter en er zijn niet veel campings op dit gedeelte van de route.
St.Angeau "Devegau"
Deze camping is net overgenomen door een Brits echtpaar. Een verademing na de vorige deceptie. Je kunt er voor een klein bedrag goed eten in het restaurant. Verder is er alles aanwezig, zoals de wasmachine. Er is ook een sterke wifi, zodat je bij je tent je ding kunt doen. Een geweldige camping.
Ribérac municipal "La Dronne"
De Camping is gelegen aan de rivier "La Dronne" aan de rand van het dorp. Sanitair is goed, camping is eenvoudig en ruim opgezet. Het dorp heeft alle voorzieningen en is zeker en bezoek waard.
St.Emilion, vieer sterren camping "Yelloh"
De grote camping "Yelloh", iets ten noorden van St.Emilion. Als je door de poort van de camping fietst krijg je direct het gevoel, dit wordt een dure. Maar niets is minder waar. Er wordt direct gevraagd naar de pelgrimspassen. Deze worden voorzien van een stempel en er wordt korting berekend. Dus voor ons geen dure camping. De camping heeft alle voorzieningen die je op een moderne camping zou wensen. Op ons plek stond zelfs een stroompaal met een normaal stopcontact. De camping heeft een eigen supermarkt en restaurant en wat we nog niet eerder hebben gezien een recreatieteam. Ondanks dat het druk is op de camping was het er na 22:00 uur stil. Goede camping.

Moustey "Airial de Lavigne".

Mousty, een B&B, kanoclub, en natuur camping met keukentje annex douche ruimte. Het bordje langs de weg is nauwelijks te zien, maar als je de weg inslaat kom je al snel bij een paar Tipi’s uit. Lijkt niet op een camping en vlak is het al helemaal niet. Het is wel een plaats waar veel Santiago gangers kamperen blijkt later. We kunnen de tent opzetten waar we willen, gebruik van de keuken en wat aanwezig is in de keuken is gratis, net als koffie en thee. Het toilet is een soort ton waar je als je gereed bent zaagsel over strooit. Stinkt overigens helemaal niet. Lijkt zelfs heel hygiënisch. De vriendelijke jongen die ons te woord staat kan niet rekenen of doet alsof hij niet kan rekenen, zodat je als argeloze fietser al snel teveel betaald. (dit gebeurt dus bij iedereen) Neemt niet weg, een uniek plekje om een nacht te staan.
Péliou-Taller á la ferme "Rouncaou".
Stijlboerderij "Rouncaou". Wederom staat hier in de beschrijving dat het een natuur camping is. Ook nu moeten we goed opletten om het bordje langs de kant van de weg te zien. Na een lange rechte weg (laan) kom je bij de boerderij aan. Een waar museum stuk. Eerst wat zoeken en dan komen we een oude mevrouw tegen die slecht verstaanbaar is. We kiezen een plekje uit de wind tussen de schuren en het woonhuis in. We mogen gebruik maken van het sanitair en de douche in de boerderij. Het sanitair wat voor de camping bedoeld is of was is niet om aan te zien. Vervallen en smerig. Mooi en apart plekje. Als je het sanitair moet gebruiken van de camping is het slecht, maar met wat wij aangeboden kregen is het goed te doen.

Sorde l'Abbaye "Gîte de Pèlerins".
We schrijven 26 mei en ongelofelijk maar waar, de gemeente camping in Sorde l'Abbaye is gesloten. Dit terwijl we steeds dichter bij de Spaanse grens komen en het steeds drukker op de route naar Santiago de Compostella wordt. We gaan op zoek naar een B&B of Gîte.

Of dit zo had moeten zijn, we komen bij een Pelgrims herberg. Dit is de eerste die we bezoeken en zijn positief gespannen. Hoe zal dit zijn. We hebben de verhalen van de overvolle zalen met snurkende pelgrimgangers gelezen. Dit valt reuze mee. De beheerder, Michel, laat ons de accommodatie zien en geeft uitleg. De prijs is een eigen bijdrage. Alles wat er staat mag je gebruiken. Het is er super schoon en het interieur is nieuw. Er zijn twee slaapzalen, één acht persoons zaal en één twee persoons kamer. Wij waren alleen in de acht persoons zaal, de twee persoons kamer was besproken. Ook als de camping eventueel open is zou ik toch naar deze Gîte gaan. Al is het alleen maar voor de beleving.
St.Jean-Pied-de-Port municipal "Plaza-Berri".
De camping, "Plaza-Berri" is tegen in het centrum aan de oude stadsmuur gelegen. Hier verzamelen zich fietsers en wandelaars die richting Santiago de Compostella gaan. Veel wandelaars starten in St.Jean-Pied-de-Port. Het ligt aan de voet van de Roelandpas, dus als je nog teveel spullen bij je hebt is dit een mooie gelegenheid om het achter te laten. Het postkantoor is gespecialiseerd in het versturen van pakketjes, je kunt hier het juiste formaat van je pakket kiezen. De camping en het stadje lenen zich voor een gezellige rustdag.
Net over de top van de Roelandpas, in Roncevalles, staat een oud klooster waar Nederlandse vrijwilligers een grote pelgrims herberg beheren. Naast het klooster is een kampeerveldje waar je kunt kamperen. Wij hebben dit gedaan, maar omdat je zo hoog zit en het weer snel slechter kan worden is dit niet heel handig. Met veel wind en in de wolken is het erg koud. Beter is het om nog een paar kilometer te dalen en dan naar een echte camping te gaan. Een goede les voor ons. In het naast het klooster gelegen café kun je een pelgrims menu bestellen. Dit is niet duur en goed. Het is een driegangen menu met keuze uit twee verschillende maaltijden.

Puente La Reina "El Real".

De camping is net buiten Puente La Reina op een plateau, dus eerst een erg steile klim vanuit de stad. Achteraf is het ook mogelijk om vanaf een andere kant een minder steile maar langere route te nemen. Camping “El Real” ligt tegen de pelgrims Albergue. Hier moet je je melden voor de camping. Tot onze stomme verbazing konden we ook op het veld van de Albergue staan. Dit is veel goedkoper en je kunt dan gebruik maken van de moderne faciliteiten van de Albergue. Dus twee kampeer mogelijkheden bij de zelfde beheerder. Door de droogte en de hitte is de grond zo hard als beton, dus haal de hamer bij de beheerder om je haringen in de grond te slaan. Prima plaats om te overnachten. Alleen om acht uur in de morgen wordt je geacht te vertrekken.
Estella "Lizarra".
Door materiaal pech aan onze tandem belanden we eerder dan gepland op camping “Lizarra” in Estella. Het is een grote camping met een matig veld voor tentjes. Het lijkt in eerste instantie meer een parkeer terrein. Maar in de loop van de middag werden de auto’s van het veld verwijderd. (mensen gingen na een weekend op de camping weer naar huis) De camping wordt voornamelijk bevolkt door vaste gasten. Het is een grote camping met supermarkt, cafetaria en een zwembad. Sanitair is prima, maar net als alles groot. Het is niet direct een aanrader, maar nood breekt wet en eigenlijk is de geboden luxe ook wel een keer prima.

Logroño "La Playa".

Camping "La Playa" ligt dicht bij het centrum van de stad. De camping lijkt in eerste instantie wat onvriendelijk. De plaatsen die voor ons berekend zijn te klein. Wij hebben een zogenaamde driepersoons tent, dus voldoende voor twee personen. Onze tent was al te lang voor de trekker veldjes. We kregen uit eindelijk een grotere plaats die we dan moesten delen met Chris en Karin. Dit was voor ons geen probleem verder. De camping heeft een B.B.Q. plaats waar alles gereed staat. Alleen je eigen eten mee brengen. Verder is de camping prima in orde, wel wat aan de dure kant, zeker als je bedenkt dat je op de trekker-veldjes nauwelijks je tent kwijt kan.
Camping "Banares" is ook weer super groot met alles er op en er aan. Edoch, zwembad dicht, restaurant dicht, winkel dicht en het stadje ligt met de fiets een kilometer of vier van de camping af. Het sanitair is prima en het trekkersveld is groot en ruim opgezet. De grond is zo ontzettend droog en hard dat je goede haringen moet hebben voor je tent. (hebben wij gelukkig) Er is net zoals bij de meeste campings in dit gebied enig geweld nodig om je haringen in de grond te krijgen. Het is net als koken “Men lene” een hamer. Het is wel vreemd, wij zijn er in het begin van juni en de camping moet nog opstarten. De winkel en het restaurant zijn alleen op zaterdag en zondag open.
Burgos "Fuentes Blancas".
"Fuentes Blancas" is de camping in Burgos. Burgos is net als Chatres en San-Pied-de-Port een mijlpaal tijdens deze tocht. Veel pelgrims nemen hier een dag rust om de grote kathedraal te bezoeken. De camping is groot, maar wel ingericht op fietsers en wandelaars. Je kunt naast een plekje op het kampeerveld ook een blokhut huren. In het bij behorende restaurant serveert men een Pelgrim menu. Voor € 10.= heb je keuze uit twee drie gangen menu’s. Sanitair is goed, prima camping, maar wel groot.
Naar het centrum van Burgos is het een paar kilometer fietsen. Wij hebben geen rustdag genomen en hebben de andere morgen een bezoek aan het centrum van Burgos gebracht.

Castrojeriz "Camino de Santiago".
Camping Camino de Santiago. Het klopt deze camping ligt aan de weg naar Santiago de Compostella, net als alle andere campings die we aandoen. Deze is wel heel bijzonder. De camping is klein, gesitueerd in een heel klein oud dorp met weinig voorzieningen. Wat ons nog het meeste verbaast is dat het vol staat met Nederlanders. En nee niet op de fiets of lopend, dat zou je nog kunnen verwachten, maar met een caravan. Het is wel heel gezellig en de camping is erg gemoedelijk en niet duur. (zou dat het zijn?) De fietsroute er naar toe is wel erg mooi. Camping is prima schoon, eigenlijk niets op aan te merken.
Hospital de Órbigo "Don Suero de Quiñones"

Hospital de Órbigo, op de dag dat wij aankomen hier is er een groot middeleeuws feest aan de gang. Camping "Don Suero de Quiñones" is vol, overvol en we worden in eerste instantie weg gestuurd. Gelukkig kwamen we Tiny tegen en konden bij haar en Koos wel op het plek staan als zijnde, een bij tentje. Er is inderdaad vrijwel geen plaats, maar met een beetje passen en meten gaat het wel. De camping is strak geregeld, alles is schoon ondanks de drukte en we worden gewaarschuwd voor eventueel geluid overlast. Niets is minder waar, na een uur of tien in de avond is het rustig en wij hebben gewoon kunnen slapen. Ook met voldoende drank op zijn de Spanjaarden gedisciplineerd. Kunnen de Nederlanders nog heel wat van leren. Prima camping ondanks de drukte.
Ponferrada albergue "San Nicholas de Flue"
In Ponferrada zou je bij een albergue kunnen kamperen in de tuin. Wel dat is dus niet zo, er is een braak liggend veld achter de albergue, waar afval en andere troep ligt, daar mogen we de tent wel opzetten, maar niet in de tuin. We gaan dus in de albergue logeren. Prima onderkomen, eigen bijdrage en een vier persoons kamer. De beheerders zijn erg aardig en behulpzaam. Ook hier is onze tandem weer een bezienswaardigheid en is aanleiding tot veel gesprekstof. We kunnen zelf eten koken in de eetzaal, waar we ook ontbijten. Wat wel dapper is, 06:00 uur van je kamer af en 07:30 het pand verlaten. Het is nog schemerig als we weer op de fiets zitten.

Sarria "Vila de Sarria"
De camping van Sarria, “Vila de Sarria” is wat lastig te vinden, maar met behulp van onze gps lukt het vrij snel. De eerste aanblik is wat vreemd, het lijkt wel een soort kamp. Kamperen doe je tussen de bomen, zoek maar een plaats die wat vlak is. Er is een goed restaurant bij de camping. Sanitair is goed schoon, alleen wat weinig. Nu was het toen wij er waren niet druk, dan is het dus geen probleem. Voor één nacht prima, anders wel erg sober.
Melide albergue "San Antonio"

elide heeft verschillende albergue’s, wij kiezen voor San Antonia, omdat deze toevallig staat aan gegeven. Het is apart als je door het nauwe straatje fiets en je aanbelt. De eerste gedacht is, waar laat ik de tandem, moet ik die op straat parkeren? Zoals altijd is de oplossing effectief en eenvoudig. Je loopt met de tandem en aanhanger door de voordeur, door de gang, langs de receptie, door de eetzaal, door de tuindeur en zo in de afgesloten en omheinde tuin. Prima geregeld. Deze albergue heeft vaste tarieven, omdat het een privé uitbater is. Is ongeveer de zelfde prijs als je betaald voor een camping. Er is hier ook een kook gelegenheid en het ontbijt kun je kopen voor €2,50 als je dat zou willen. De slaapzalen zijn voor acht personen en zo dicht bij Santiago zit alles al snel vol.
Santiago de Compostella "As Cancelas"
In Santiago de Compostella hebben we twee dagen op de camping "As Cancelas" gestaan. Vanaf de camping is het eenvoudig om met de bus naar het oude centrum te gaan, maar het is ook op redelijke loop afstand. De camping is prima. Het is een terrassen camping, waarvan de terrassen aan een steil pad liggen. Sanitair is prima, vanaf elk veld eenvoudig te bereiken. Het is een camping waar veel El Camino fietsers elkaar ontmoeten en in afwachting zijn voor de terugreis naar huis.
De laatste nacht hebben we overnacht in "Hotel Mexico" in Santiago de Compostella. Hier is het depot, waar we de fiets en bagage inleveren voor de thuisreis. Dit gaat per vrachtwagen. Zelf stappen we op het vliegtuig. Dit hotel is goedkoop en netjes, maar je kunt er niet eten. Nu zijn er voldoende restaurantjes in de straat, dus geen probleem.